Het schooljaar is officieel twee weken bezig. Ondertussen bracht Dirk Van Damme een boek uit over zijn onderwijsvisie, de minister deed grote statements over “enkel Nederlands op school” en over het feit dat armoede een eigen verantwoordelijkheid is. Vele pedagogen en onderwijsexperts kregen de laatste periode heel wat plaats in de krant om hun mening te geven over ons onderwijs. Maar wat willen de leerlingen zelf?

Naar aanleiding van ons jaarthema ‘onderwijs’ spraken wij als Jong Groen een volledig jaar met jongeren over hun visie op onderwijs. Vlaamse leerlingen krijgen van de minister van Onderwijs een lijst aan eindtermen die ze moet behalen. Maar wat als de leerlingen de kans krijgen om doelstellingen op te stellen voor onze minister en zijn huidige onderwijssysteem?

Leerlingen blijken zich niet allemaal even goed te voelen op school. Alhoewel de leerlingen die wij hoorden hun leerkrachten best cool vonden, hebben ze vaak het gevoel op school niet alles te leren wat ze in hun verdere leven écht nodig hebben. Daarnaast ondervinden veel leerlingen veel stress op school en vinden ze dat kansarme leerlingen geen volwaardige plek krijgen.

Op basis van wat leerlingen ons vertelden in, stelden we de volgende doelstellingen voor onze minster op:  

• Doelstelling 1: De minister moet in staat zijn om ons onderwijs in te zetten om gelijke kansen te creëren.

Op dit moment creëert ons onderwijs meer ongelijkheid dan kansen. Leerlingen voelen dat! Kinderen en jongeren uit kwetsbare situaties voelen dat het onderwijs er niet altijd voor hen is. Ze hebben gelijk. Internationaal onderzoek wijst uit dat het Vlaamse onderwijssysteem uitblinkt in onderwijsongelijkheid. Huidig minister Ben Weyts deed daar enkele schepjes bovenop door zijn focus op “enkel Nederlands”, waarbij hij alle meertalige leerlingen in de kou laat staan. Daarnaast hervormde hij het inschrijvingssysteem waardoor er meer segregatie zal zijn.

Leerlingen willen dat er beleid komt dat ervoor zorgt dat kinderen – welke achternaam of huidskleur ze ook hebben – gelijk behandeld worden en evenwaardige kansen krijgen. Ze willen dat leerkrachten opgeleid worden in het omgaan met diversiteit en ze willen een minister die er is voor alle leerlingen, ook voor diegenen die thuis geen Nederlands spreken.

• Doelstelling 2: De minister moet in staat zijn om voldoende leerkrachten voor de klas te krijgen.

Vlaamse leerlingen zijn het beu om in de studie te zitten. En terecht! Iedereen voelt het lerarentekort en iedereen heeft er een mening over. Maar de kinderen en jongeren in onze Vlaamse klassen hebben er uiteraard het meeste last van. Onderzoek wijst uit dat het de meest kwetsbare leerlingen zijn die het eerst de gevolgen voelen van dat lerarentekort.

Leerlingen willen dat de minister erin slaagt om het beroep van leerkracht terug cool te maken! Dit doe je niet met losse ideeën die niet gedragen zijn door het onderwijsveld (zoals expertleraren). Dit doe je door naar leerkrachten te luisteren en een antwoord te bieden op de uitdagingen die de leerkrachten elke dag ervaren.

• Doelstelling 3: De minister moet het onderwijs kunnen organiseren zodat jongvolwassenen er écht iets mee zijn.

De leerlingen die we hoorden gaven aan dat ze meer vaardigheden aan willen leren die er echt toe doen in hun verdere leven. Denk maar aan het invullen van een belastingbrief, het herstellen van je eigen computer, hoe je geld moet beleggen…

De minister stelde nieuwe eindtermen op. De lat moest hoger, maar er werd te weinig geluisterd naar wat leerlingen eigenlijk echt willen leren. Kinderen en jongeren willen zich meer betrokken voelen bij belangrijke beslissingen zoals nieuwe eindtermen en willen een onderwijs dat echt afgestemd is op de samenleving van vandaag.

• Doelstelling 4: De minister moet in staat zijn om te werken aan mentaal welzijn bij jongeren en ervoor zorgen dat jongeren minder stress hebben.

De grootste uitdaging bij kinderen en jongeren achter de schoolbanken is stress. Heel wat leerlingen geven aan stress te hebben op school. Toch kwam er afgelopen legislatuur geen duidelijk beleid over deze bekommernis bij de leerlingen. De werkdruk bij leerlingen ligt hoog, in een samenleving die overloopt van prikkels voor jonge mensen. Leerlingen vragen om meer aandacht voor hun mentaal welzijn in de scholen.

• Doelstelling 5: De minister moet naar élke leerling luisteren

Veel leerlingen voelen zich niet gehoord. Als een leerling een beetje anders is, voelt die zich al snel alsof die uit de boot valt. De huidige minister van onderwijs steekt het niet onder stoelen of banken dat zijn beleid de focus legt op de excellerende leerling. Uit onderzoek blijkt dat dit vaak de witte, niet-kwetsbare leerling is. Onze seksuele opvoeding moet ook oog hebben voor mensen uit de LGBTQIA+-community… In de lessen Nederlands mag er ook wel eens gefocust worden op poëzie uit een andere cultuur… Het beleid moet ook wel eens gaan nadenken over hoe ze de sterktes van meertalige leerlingen kunnen inzetten… De leerlingen vragen duidelijk om élke leerling een plaats te geven in het onderwijssysteem!